Làm nông sản sạch có lo vòng xoáy rớt giá?

Trong khi trên thị trường nội địa, giá của trái thanh long hay bò thịt bị rớt thê thảm thì cũng loại trái cây, vật nuôi đó với "chuẩn" sạch như VietGAP, GlobalGAP vẫn được tiêu thụ dễ dàng với giá cao cả ở trong nước lẫn ngoài nước. Điều này càng cho thấy tầm quan trọng về giá trị cao và ổn định của các loại nông sản sạch như thế nào.

Theo thông tin từ một thành viên HTX Thanh long GlobalGAP Thuận Tiến (xã Hàm Liêm, huyện Hàm Thuận Bắc), hơn 10 tấn thanh long "chuẩn" sạch của vườn nhà thành viên này vừa bán được với mức giá 22.000 đồng/kg đúng theo cam kết ủy thác xuất khẩu (XK) sang thị trường EU từ đầu năm.

Thông tin đầu ra ở mức giá cao ổn định của một thành viên HTX làm theo GlobalGAP này rất đáng để những người làm nông sản tham khảo và suy ngẫm. Nhất là những người trồng trái thanh long đang khóc ròng vì giá loại trái cây đang trồng đại trà này hiện "chạm đáy" với mức giá rẻ như cho ở nhiều tỉnh, thành phía Nam.

Nông sản "chuẩn" sạch luôn có mức giá cao

Hàng sạch bán giá cao

Nhiều HTX sản xuất thanh long ở tỉnh Bình Thuận (hiện có 30 HTX và 2 liên hiệp HTX thanh long với diện tích canh tác hơn 3.000ha) theo đúng tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP cũng luôn bảo đảm được giá bán cao tương tự như vậy.

Hoặc như trường hợp của thịt bò. Trong hai năm qua, giá bò hơi được ghi nhận là giảm mạnh. Nếu các năm trước, mỗi con bò, người chăn nuôi ở tỉnh Bình Phước bán với giá 12-14 triệu đồng, nay chỉ còn 5-7 triệu đồng, thấp nhất từ trước đến nay. Giá bò hơi cũng giảm mạnh ở Nam Trung bộ, Đông Nam bộ, Tây Nguyên và các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long.

Trong khi thịt bò nội địa xuống giá thê thảm, ước tính trong 8 tháng đầu năm 2018 đã có hơn 24.000 tấn thịt bò ngoại các loại nhập khẩu vào Việt Nam với trị giá gần 91 triệu USD. Mức giá thịt bò ngoại được cho là khá cao nhưng vẫn bán khá chạy trên thị trường.

Tại buổi gặp gỡ giới doanh nghiệp (DN) trong ngành chăn nuôi mới đây ở Tp.HCM, ông Mi-chael Patching, Giám đốc dịch vụ khu vực châu Á – Thái Bình Dương Hiệp hội Thịt và Gia súc Úc (MLA), có đưa ra một loạt hình ảnh thực tế mất vệ sinh trong ngành chăn nuôi bò thịt tại Việt Nam, từ chăn nuôi, bò bị bơm nước cho đến khâu giết mổ, vận chuyển và bày bán ra thị trường.

Ông Michael nói: "Như thế thì sao có thể đạt chuẩn sạch. Đặc biệt khi người tiêu dùng đòi hỏi sản phẩm thịt bò phải sạch và an toàn hơn, giá cả không phải là yếu tố quá quan trọng với họ".

Đề cao việc chăn nuôi theo tiêu chuẩn sạch của bò Úc, ông Michael cho rằng đây là lý do mà bò nhập khẩu từ nước này lại gia tăng trong thời gian qua so với thịt trâu nhập khẩu giá rẻ từ Ấn Độ đang có chiều hướng giảm.

Từ hai trường hợp trái thanh long và thịt bò nêu trên, có thể thấy những sản phẩm nông sản nào giữ được chuẩn sạch thì sẽ có được mức giá cao và thu hút được sự ưu tiên lựa chọn người tiêu dùng, bất kể là hàng nội hay hàng ngoại.

Sản xuất theo quy chuẩn

Theo giới chuyên gia, để XK chính ngạch với mức giá cao như hiện nay của một số HTX thanh long ở tỉnh Bình Thuận, trái thanh long phải được sản xuất sạch, truy xuất được nguồn gốc, qua chiếu xạ, kiểm tra nhiều tiêu chí về an toàn thực phẩm. Hơn thế nữa, các thành viên trong HTX đã đảm bảo được việc sản xuất theo hệ thống quy chuẩn VietGAP, GlobalGAP.

Các HTX cũng đã quản lý chặt chẽ nguồn gốc xuất xứ, số lượng, chất lượng sản phẩm, xây dựng, phát triển và bảo vệ thương hiệu sản phẩm của mình trên thị trường nên không lo bị mất giá.

Với kinh nghiệm XK chuối "chuẩn" sạch với mức giá cao sang thị trường Nhật trong nhiều năm liền trong khi ở Việt Nam từng có thời điểm "giải cứu" chuối, ông Võ Quan Huy, Giám đốc công ty TNHH Huy Long An – Mỹ Bình, cho biết nhiều người nghĩ rằng khi XK thì tiêu chuẩn VietGAP không có giá trị, nhưng ông lại nghĩ khác.

Với ông Huy, VietGAP chỉ thua GlobalGAP ở tính cộng đồng, vấn đề lao động. Để XK nông sản bền vững, DN phải xây dựng tiêu chuẩn hàng hóa cho mình. Không ai ép, nhưng nếu không thay đổi thì chắc chắn bán không ai mua

"GlobalGAP đòi hỏi phải lo nơi ăn ở của công nhân, sinh hoạt, đi học…, nên tôi nghĩ mình không tự ti về tiêu chuẩn Việt Nam, tiêu chuẩn VietGAP rất đầy đủ và phù hợp với chuẩn Việt Nam", ông Huy nói.

Thực tế, việc bán hàng cho Nhật Bản, Hàn Quốc, công ty Huy Long An – Mỹ Bình lấy nền tảng là VietGAP để quản trị sản xuất, cộng thêm một số yêu cầu của các thị trường này bổ sung là đủ.

Trong đó, Nhật Bản phân tích hơn 200 chỉ tiêu về trái chuối, Hàn Quốc có hơn 170 chỉ tiêu (không phải hơn 170 chỉ tiêu này nằm trong các chỉ tiêu của Nhật Bản), hai thị trường này cộng lại lên tới gần 300 chỉ tiêu.

"Vì thế, về chuẩn hội nhập cho hàng hóa XK, tùy theo mặt bằng của từng thị trường mà DN đáp ứng theo yêu cầu của họ", ông Huy nói.

Để có thể cạnh tranh trên thị trường và giữ được mức giá cao (đồng thời cũng phải có giá thành cạnh tranh) trong "vòng xoáy" dễ bị rớt giá của nông sản Việt, giới chuyên gia nhấn mạnh rất cần phải có khối lượng hàng hóa lớn, chất lượng cao, đạt tiêu chuẩn nội địa hoặc quốc tế, thời gian giao hàng cần đúng lúc.

Đặc biệt, các nông dân trong các HTX hoặc tập đoàn sản xuất có liên kết với DN đầu ra phải được đào tạo nhuần nhuyễn kiến thức và kỹ năng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP hoặc GlobalGAP theo đặt hàng của DN.

Thực tế cho thấy nếu nông dân làm theo kiểu mới sẽ không tự ý sản xuất hoặc kinh nghiệm mà triệt để tuân theo tiêu chuẩn GAP, nỗi lo nông sản rớt giá sẽ không còn là nỗi ám ảnh triền miên.

Theo TBKD

---